- Interesses
- Pantservoertuigen, vnl. WOII t/m Golfoorlog
- Schalen
- 1:35
- 1:72
- Nu bezig met
- 1:35 Israëlische M247 DIVADS en MIM-14 Nike Hercules
Een paar jaar geleden kreeg ik het in m’n hoofd om een model van deze tank te gaan bouwen:
En dan ook precies déze tank: Sherman Crab Mk. I met WD-nummer T148656 — en zoals hij er ten tijde van deze foto bij stond, vlak ná de oorlog in de Zuidstraat in Westkapelle.
Het leuke aan deze tank is dat de geschiedenis ervan nadat deze foto genomen werd, ook goed gedocumenteerd is (hoewel de precieze data vaak niet meer te achterhalen zijn). De tank is aan land gekomen op 1 november 1944 tijdens operatie Infatuate II, de landingen bij Westkapelle. Hoewel er bekende beelden zijn van aan land komende Crabs, zijn die niet van deze tank maar twee andere.
Hij is dan al snel gestrand, schijnbaar omdat de Engelsen er niet bij stilstonden dat het ’s nachts hoogwater zou worden en het dorp dan onderliep, zodat er meerdere tanks verdronken zijn. Dit is T148656 verderop in de Zuidstraat, waar hij zo te zien origineel achtergelaten was:
(Bron: via Stichting Cultuurbehoud Westkapelle)
De markeringen op de tank geven aan dat hij in LCT 650 ingescheept was: zowel Cherry als 6 verwijzen naar dit landingsvaartuig (het is niet, zoals vaak gedacht wordt, de naam van de tank zelf). Ik heb de indruk dat dit een foto is van Britse soldaten die de tanks aan het bergen waren — volgens mij liggen er bijvoorbeeld sleepkabels op de grond voor de tank. Tegenwoordig ziet deze locatie er trouwens zo uit:
De tank heeft daarna in elk geval eerst een aantal jaar gewoon in de straat gestaan, vlakbij twee andere Crabs:
(Bron: via Stichting Cultuurbehoud Westkapelle)
Helemaal links T148656, daarachter een Crab genaamd Dandy Dinmont (WD-nummer onbekend), en dat is wél één van de twee tanks die gefilmd zijn bij het aan land komen uit LCT 737 (Bramble/nr. 5). Van de tank rechts is het WD-nummer mij ook niet bekend, maar deze kwam uit dezelfde LCT en is daar dan dus ook bij gefilmd.
De plek van de foto met de soldaten is veel verderop richting de Toren, buiten zicht op deze foto maar wel aan dezelfde straat. Achter de fotograaf zag het er toen trouwens zo uit:
(Bron: via Stichting Cultuurbehoud Westkapelle)
Er stond ook nog een Churchill Mk. IV AVRE, maar die wordt hier aan het zicht onttrokken door de linkse Sherman Mk. V.
Goed, terug naar T148656 Vermoedelijk in 1947 werd hij van z’n plek gesleept:
(Bron: via Stichting Cultuurbehoud Westkapelle)
De tanks waren officieel eigendom van het Bureau voor Overtollige Legergoederen van de rijksoverheid, van wie een Middelburgse sloper, N.V. M.L. Polak en Zoon, ze toen gekocht had met natuurlijk de bedoeling om ze allemaal in oud ijzer te veranderen. Al snel na het wegslepen, echter, ontstond onenigheid over het eigendom van de tank. Het Zeeuws Oorlogsmuseum in Middelburg beweerde namelijk dat deze tank door veldmaarschalk Montgomery aan dat museum geschonken zou zijn; navraag in Den Haag leverde echter op dat die het recht niet had de tank weg te geven, of hij dat nu gedaan had of niet. Polak besloot in overleg dan om de tank aan het museum te schenken. In Westkapelle was ook een oorlogsmuseum, in een voormalige Leitstand van de kustbatterij op de dijk, en de tank werd daarbij neergezet. (Als terzijde: het Westkapelse museum beschouwde zichzelf als een dependance van dat in Middelburg, terwijl men in Middelburg vond dat het Westkapelse museum volledig onafhankelijk van hen was …)
In 1955 wilde het museum er alweer vanaf, want men kon er eigenlijk niks mee. Polak heeft daarop 2.000 gulden voor de tank gegeven, maar toen z’n mensen hem in stukken begonnen te snijden, drie jaar later, werd dat door de politie tegengehouden omdat de tank eigendom zou zijn van Stichting Westkapelle Herrijst — waar Polak zei nog nooit van gehoord te hebben. Na deze gedeeltelijke sloop was dit nog over van T148656:
(Bron: via Stichting Cultuurbehoud Westkapelle)
In juli 1960 besliste de rechter dat de tank eigendom was van Westkapelle Herrijst, waartegen Polak in beroep ging. Daaruit volgde de tegenovergestelde conclusie: Polak was eigenaar van de tank en de Stichting moest hem teruggeven, op straffe van een dwangsom als ze dat niet deed. Uiteindelijk kwam men in november tot een overeenkomst: Polak zou de tank voor onbepaalde tijd in bruikleen geven aan de gemeente Westkapelle, op de voorwaarden dat hij vóór 1962 als monument op de dijk geplaatst zou worden, dat de gemeente de verantwoording voor het onderhoud op zich zou nemen, en dat de tank er fatsoenlijk uit moest blijven zien. Wordt aan deze voorwaarden niet langer voldaan, dan vervalt het bruikleen.
Hij is dan inderdaad al snel als monument op de dijk gezet. Hier een foto uit vermoedelijk de jaren ’70:
(Bron: via Stichting Cultuurbehoud Westkapelle)
Zoals te zien is, zijn eigenlijk alle Crab-specifieke dingen eraf gesloopt. De spatborden zijn vervangen door rechthoekige, er is een plaat gelast over de opening voor de overbrenging naar de mijnenveeguitrusting en ook het motordeksel was vervangen door een paar eenvoudige staalplaten. De markeringen zijn niet echt correct, maar ook niet fout als zodanig (hoewel de driehoek op de toren volgens mij totaal fictief is).
In 1994 is de tankgerestaureerd opgeknapt bij de bedrijfsschool van scheepswerf Koninklijke Maatschappij De Schelde in Vlissingen (tegenwoordig onderdeel van Damen Shipyards), waarbij onder meer de rupsbanden vervangen zijn door T54E1’s. Verder is het uiterlijk niet echt veranderd, behalve dan dat het motordeksel nu vastgezet is met bouten in plaats van op z’n plek gelast. Sindsdien is er weinig meer mee gebeurd:
Inderdaad, hij is nu in een staat waardoor het eigendomsrecht zou horen te vervallen aan Polak
Goed, aan het begin zei ik dat ik hier een model van wilde maken Ik had al een Asuka Sherman V gekocht plus een Resicast Crab-ombouwset, en kwam toen goedkoop een Dragon M4A4 tegen. Dat gaf me het idee om de tank niet alleen te maken zoals hij er in de jaren ’40 bijstond, maar ook zoals hij nu is.
Op de foto bijna alles dat ik verzameld had voor deze twee modellen: niet alleen wat ik al genoemd heb, maar ook diepwaaduitrusting en een kanon van Resicast, twee sets rupsbanden van Panda Plastics en een Academy M36 tank destroyer voor het interieur van de bestuurderspositie. Daarnaast natuurlijk nog wat allerlei voor details e.d.
De eigenlijke bouw zal ik in volgende berichten laten zien, dit is voor het moment wel even voldoende voor één bericht, denk ik …
En dan ook precies déze tank: Sherman Crab Mk. I met WD-nummer T148656 — en zoals hij er ten tijde van deze foto bij stond, vlak ná de oorlog in de Zuidstraat in Westkapelle.
Het leuke aan deze tank is dat de geschiedenis ervan nadat deze foto genomen werd, ook goed gedocumenteerd is (hoewel de precieze data vaak niet meer te achterhalen zijn). De tank is aan land gekomen op 1 november 1944 tijdens operatie Infatuate II, de landingen bij Westkapelle. Hoewel er bekende beelden zijn van aan land komende Crabs, zijn die niet van deze tank maar twee andere.
Hij is dan al snel gestrand, schijnbaar omdat de Engelsen er niet bij stilstonden dat het ’s nachts hoogwater zou worden en het dorp dan onderliep, zodat er meerdere tanks verdronken zijn. Dit is T148656 verderop in de Zuidstraat, waar hij zo te zien origineel achtergelaten was:
(Bron: via Stichting Cultuurbehoud Westkapelle)
De markeringen op de tank geven aan dat hij in LCT 650 ingescheept was: zowel Cherry als 6 verwijzen naar dit landingsvaartuig (het is niet, zoals vaak gedacht wordt, de naam van de tank zelf). Ik heb de indruk dat dit een foto is van Britse soldaten die de tanks aan het bergen waren — volgens mij liggen er bijvoorbeeld sleepkabels op de grond voor de tank. Tegenwoordig ziet deze locatie er trouwens zo uit:
De tank heeft daarna in elk geval eerst een aantal jaar gewoon in de straat gestaan, vlakbij twee andere Crabs:
(Bron: via Stichting Cultuurbehoud Westkapelle)
Helemaal links T148656, daarachter een Crab genaamd Dandy Dinmont (WD-nummer onbekend), en dat is wél één van de twee tanks die gefilmd zijn bij het aan land komen uit LCT 737 (Bramble/nr. 5). Van de tank rechts is het WD-nummer mij ook niet bekend, maar deze kwam uit dezelfde LCT en is daar dan dus ook bij gefilmd.
De plek van de foto met de soldaten is veel verderop richting de Toren, buiten zicht op deze foto maar wel aan dezelfde straat. Achter de fotograaf zag het er toen trouwens zo uit:
(Bron: via Stichting Cultuurbehoud Westkapelle)
Er stond ook nog een Churchill Mk. IV AVRE, maar die wordt hier aan het zicht onttrokken door de linkse Sherman Mk. V.
Goed, terug naar T148656 Vermoedelijk in 1947 werd hij van z’n plek gesleept:
(Bron: via Stichting Cultuurbehoud Westkapelle)
De tanks waren officieel eigendom van het Bureau voor Overtollige Legergoederen van de rijksoverheid, van wie een Middelburgse sloper, N.V. M.L. Polak en Zoon, ze toen gekocht had met natuurlijk de bedoeling om ze allemaal in oud ijzer te veranderen. Al snel na het wegslepen, echter, ontstond onenigheid over het eigendom van de tank. Het Zeeuws Oorlogsmuseum in Middelburg beweerde namelijk dat deze tank door veldmaarschalk Montgomery aan dat museum geschonken zou zijn; navraag in Den Haag leverde echter op dat die het recht niet had de tank weg te geven, of hij dat nu gedaan had of niet. Polak besloot in overleg dan om de tank aan het museum te schenken. In Westkapelle was ook een oorlogsmuseum, in een voormalige Leitstand van de kustbatterij op de dijk, en de tank werd daarbij neergezet. (Als terzijde: het Westkapelse museum beschouwde zichzelf als een dependance van dat in Middelburg, terwijl men in Middelburg vond dat het Westkapelse museum volledig onafhankelijk van hen was …)
In 1955 wilde het museum er alweer vanaf, want men kon er eigenlijk niks mee. Polak heeft daarop 2.000 gulden voor de tank gegeven, maar toen z’n mensen hem in stukken begonnen te snijden, drie jaar later, werd dat door de politie tegengehouden omdat de tank eigendom zou zijn van Stichting Westkapelle Herrijst — waar Polak zei nog nooit van gehoord te hebben. Na deze gedeeltelijke sloop was dit nog over van T148656:
(Bron: via Stichting Cultuurbehoud Westkapelle)
In juli 1960 besliste de rechter dat de tank eigendom was van Westkapelle Herrijst, waartegen Polak in beroep ging. Daaruit volgde de tegenovergestelde conclusie: Polak was eigenaar van de tank en de Stichting moest hem teruggeven, op straffe van een dwangsom als ze dat niet deed. Uiteindelijk kwam men in november tot een overeenkomst: Polak zou de tank voor onbepaalde tijd in bruikleen geven aan de gemeente Westkapelle, op de voorwaarden dat hij vóór 1962 als monument op de dijk geplaatst zou worden, dat de gemeente de verantwoording voor het onderhoud op zich zou nemen, en dat de tank er fatsoenlijk uit moest blijven zien. Wordt aan deze voorwaarden niet langer voldaan, dan vervalt het bruikleen.
Hij is dan inderdaad al snel als monument op de dijk gezet. Hier een foto uit vermoedelijk de jaren ’70:
(Bron: via Stichting Cultuurbehoud Westkapelle)
Zoals te zien is, zijn eigenlijk alle Crab-specifieke dingen eraf gesloopt. De spatborden zijn vervangen door rechthoekige, er is een plaat gelast over de opening voor de overbrenging naar de mijnenveeguitrusting en ook het motordeksel was vervangen door een paar eenvoudige staalplaten. De markeringen zijn niet echt correct, maar ook niet fout als zodanig (hoewel de driehoek op de toren volgens mij totaal fictief is).
In 1994 is de tank
Inderdaad, hij is nu in een staat waardoor het eigendomsrecht zou horen te vervallen aan Polak
Goed, aan het begin zei ik dat ik hier een model van wilde maken Ik had al een Asuka Sherman V gekocht plus een Resicast Crab-ombouwset, en kwam toen goedkoop een Dragon M4A4 tegen. Dat gaf me het idee om de tank niet alleen te maken zoals hij er in de jaren ’40 bijstond, maar ook zoals hij nu is.
Op de foto bijna alles dat ik verzameld had voor deze twee modellen: niet alleen wat ik al genoemd heb, maar ook diepwaaduitrusting en een kanon van Resicast, twee sets rupsbanden van Panda Plastics en een Academy M36 tank destroyer voor het interieur van de bestuurderspositie. Daarnaast natuurlijk nog wat allerlei voor details e.d.
De eigenlijke bouw zal ik in volgende berichten laten zien, dit is voor het moment wel even voldoende voor één bericht, denk ik …
Laatst bewerkt: